Op 24 oktober 2024 organiseerden Ondernemers voor Ondernemers (OVO) samen met enkele partners een conferentie met als titel ‘Early stage investeringen in Afrika: worden Afrikaanse bedrijven over het hoofd gezien als investeringskansen?’. Er werd onder meer aandacht gevraagd voor meer samenwerking tussen dynamische, jonge Afrikaanse ondernemers en visionaire investeerders.
De conferentie vond plaats in de gebouwen van de ULB en was een samenwerking tussen de Madiba Club, Brussel Africa Hub, de Kamer van Koophandel CBL-ACP en OVO. Het was de voorzitter van de Madiba Club, een vereniging van jonge Afrikanen die studeren aan de Solvay Brussels School of Economics and Management, die als eerste het woord nam. Hij wees op een van de doelstellingen van zijn club: studenten, beslissingsnemers en investeerders bewust maken van het grote potentieel en kansen die het Afrikaanse continent te bieden heeft. Iemand die hij daarvan niet hoefde te overtuigen, was de volgende spreker: Loïc de Cannière, stichter en manager van Incofin, een onafhankelijke beheerder van impactfondsen voor opkomende markten, gericht op financiële inclusie, de agrovoedingswaardeketen en veilig drinkwater. Zijn organisatie heeft meer dan 2,7 miljard euro geïnvesteerd, via aandelen- en schuldfinanciering, in meer dan 320 bedrijven, financiële instellingen en KMO’s in Afrika, Zuid-Amerika en Azië. Mr. De Cannière weet dus waarover hij spreekt. “De uitdagingen zijn groot, de komende dertig jaar komen er elk jaar 20 miljoen Afrikaanse jongeren op de arbeidsmarkt. Er is dan ook een grote behoefte aan investeringsfondsen. Bij Incofin krijgen we vele vragen, mijn mailbox zit vol, maar helaas kunnen we niet aan alle verzoeken voldoen. Er is dus echt nood aan nog meer durfkapitaalfondsen en vroege fase investeringsfondsen. Een andere uitdaging is de integratie van technologie en digitalisering in traditionele Afrikaanse bedrijven. Dat zou hen vele voordelen bieden maar het blijft een moeilijke oefening.”
Uitdagingen en financiële oplossingen
Het doel van de conferentie was tweeledig: wijzen op de uitdagingen waarmee Afrikaanse KMO’s en start ups geconfronteerd worden bij het zoeken naar financiering en een overzicht bieden van de financieringsmogelijkheden voor Afrikaanse ondernemers. De volgende spreker Tino Chibebe, lid van het OVO Investeringscomité, - geboren in Zimbabwe, gestudeerd in België – is de auteur van het boek ‘The Black opportunity’. In dat boek en ook tijdens zijn lezing stelt hij onomwonden dat Afrikaanse ondernemers worden uitgesloten van de ‘venture capital space’. Als we dingen willen veranderen moeten ze een plaats aan de tafel krijgen en dat geldt zeker voor leden van de Afrikaanse diaspora in België. “Geef hen de aandacht en de investering die ze verdienen. Investeer er bouw relaties op met mensen die de problemen nu al oplossen. Belgische investeerders maar ook en vooral met netwerken van Afrikaanse business angels. Zij kennen de lokale omgeving en ook de mensen.”
Afrikaanse ratingbureaus en ‘investor education’
Andere sprekers zoals Joanna Kambuzi, stichter/CEO van een Emerge Fund in Malawi, een partnerorganisatie van OVO, en communicatie-experte Eniola Harrison, lid van het OVO Investeringscomité, sommen enkele veel voorkomende problemen maar reiken ook oplossingen aan. Zo werd er meermaals gewezen op de bekende ‘gap’. Er gaapt inderdaad een kloof tussen micro financiering en de kredietverlening aan (heel) grote bedrijven. Middelgrote bedrijven vallen meestal tussen twee stoelen en worden geconfronteerd met huizenhoge intresten. Joanna Kambuzi: “Intresten in Malawi kunnen oplopen tot 25%, wat de financieringsmogelijkheden natuurlijk flink beperkt. Als deel van de oplossing coach ik bedrijven hoe ze kunnen pitchen bij financiers. Overigens, de intrest op kredieten van OVO bedraagt slechts 7%, wat een stuk toegankelijker is.” Ten slotte wees Eniola Harrison op enkele percepties die het voor Afrikaanse ondernemers niet gemakkelijker maken. “Vooral rond verkiezingen worden Afrikaanse landen niet altijd positief voorgesteld in de media. Verslaggeving over Boko Haram en de politieke corruptie doet er geen goed aan. Het geeft de indruk dat Afrika te riskant is om in te investeren, wat dan weer leidt tot hogere risk premiums, lees: hogere intrestvoeten. Daarom vind ik ‘investor education’ zo belangrijk. Potentiële investeerders de risico’s en kansen van de lokale markten leren te begrijpen en hen aanzetten om lokale mensen aan te werven.” De conferentie werd afgesloten met een druk bijgewoonde receptie.
